نگاهی به نکات مذاکره حقوق برنامه‌نویسان قسمت اول: حقوق و عوامل موثر در آن
یکی از دوستان که در حال ورود به یک شرکت نرم‌افزاری است، چند روز پیش با من تماس گرفته بود و دقایقی درباره موضوع حقوق با هم صحبت کردیم. بد ندیدم خلاصه‌ای از تجربیاتم در این خصوص را با شما در میان بگذارم.
چقدر حق من است؟
نگاه بخشی از جامعه به برنامه‌نویسان این است که آن‌ها کار خاصی نمی‌کنند! نشسته‌اند پشت کامپیوتر و چند تا کلید می‌زنند و بابتش پول می‌گیرند. بخشی دیگر اما به دشواری‌های این حرفه آگاهند.
صرفنظر از نوع نگاه کارفرما به شما، واقعیت این است که در ایران امروز ما، برنامه‌نویسان (و شاید بسیاری از مشاغل دیگر) حق خود را دریافت نمی‌کنند. گفته می‌شود متوسط حقوق برنامه‌نویسان در امریکا سالیانه 75 هزار دلار است، اما اینجا ایران است و اگر حتی ماهی 3 میلیون تومان دریافت کنید، سالیانه حدود 12 هزار دلار درآمد خواهید داشت.
اگر به عنوان یک برنامه‌نویس برای یک سازمان دولتی کار می‌کنید حق درآمدی شما از پیش توسط دیگران (مدیران ارشد یا سیاست‌گذاران سازمان یا دولت) تعیین شده است. اما در بخش خصوصی، حق را شما تعیین می‌کنید. شرایط جامعه ما از بسیاری جهات ابداً قابل مقایسه با سایر کشورها نیست، اما قطعاً نوع برخورد شما در حوزه دریافت قیمت کارتان بر زندگی حرفه‌ای شما و همکارانتان تاثیر می‌گذارد. معمولاً برای کارفرما، میزان ارزش آفرینی شما در عمل برای کسب و کارش، معیار تعیین حقوق است نه روزمه شما.
به طور خلاصه، گرچه امیدی به دریافت حقوق حتی نزدیک به متوسط جهانی، در آینده نزدیک نیست اما حداقل کاری که از شما ساخته است این است که کارتان را ارزان نفروشید! بازار خراب کن نباشید و متناسب با شرایط شهری که در آن زندگی می‌کنید و تخصصی که دارید حق‌تان را طلب کنید.
چه عواملی بر حقوق تاثیر دارند؟
یک سری عوامل به صورت طبیعی بر میزان حقوق برنامه‌نویسان تاثیر دارند. مهم‌ترین این عوامل عبارتند از:
- میزان تخصصی بودن کار: هر چه کاری که انجام می‌دهید تخصصی‌تر باشد به دلیل کمبود نیروی متخصص در آن حوزه حقوق شما بالاتر خواهد بود
- سابقه کار شما: هر چه سابقه کار بیشتر و رزومه پربارتر داشته باشید، حقوق شما بیشتر خواهد بود.
- میزان مهارت شما: مثل هر شغل دیگر، هر چقدر در کارتان بیشتر حرفه‌ای باشید، دیگران بیشتر به حق شما برای دریافت پول متناسب با خروجی کارتان اهمیت می‌دهند.
- شهر محل کار شما: مسلماً بسته به هزینه‌های زندگی، حقوق دریافتی در شهرهای بزرگ به مراتب بیشتر از شهرهای کوچک هست.
عواملی هم هستند که به صورت ضمنی در حقوق برنامه‌نویسان تاثیر دارند:
- شرایط بازار: رکورد در بازار، باعث می‌شود شرکت‌های خصوصی نتوانند افزایش درآمد داشته باشند و از آنجایی که مثل دولت به نفت هم متصل نیستند، نمی‌توانند به فکر افزایش حقوق پرسنل باشند.
بر این اساس ممکن است یک مدیرعامل مایل باشد که با شما کار کند و به شما حقوق بالایی بدهد، اما عملاً به دلیل شرایط اقتصادی دستش باز نباشد. - فرهنگ سازمانی: اگر یک شرکت خصوصی، به تازه واردها حقوق در محدوده مشخصی می‌دهد، احتمالاً تلاش شما برای دریافت حقوق بیشتر به جایی نخواهد رسید. به طور کلی عرف یا فرهنگ سازمانی که ممکن هست به صورت قانون صریح یا قانون نانوشته باشد، می‌تواند بر میزان حقوق دریافتی شما تاثیر بگذارد.
- مصاحبه با شما: ممکن است دید مدیرعامل یا هر شخص دیگری که مسئول تعیین میزان حقوق شماست، بعد از مصاحبه با شما تغییر کند. رزومه خوب قطعاً در ورود شما به یک سازمان یا شرکت موثر است اما اهمیت جلسه مصاحبه شغلی در حقوق شما اگر بیشتر از رزومه نباشد، کمتر هم نیست.
در ادامه و در نوشته دیگری به این موضوع خواهم پرداخت که "چقدر درخواست کنیم؟" و "چه نکاتی را درباره حقوق باید در نظر داشت" اما پیش از آن اگر شما هم عامل مهم و موثری در حقوق می‌شناسید که در بالا به آن اشاره نشده، در بخش نظرات درباره‌اش صحبت کنید تا بتوانم مطلب را کامل‌تر کنم.