مغز دوم چیست و چطوری ساخته می‌شود؟
چطوری همه اطلاعاتی که در طول روز از منابع مختلف دریافت می‌کنیم رو در یک مغز دوم جمع‌آوری و دسته‌بندی کنیم؟
در این چند سال که مهر شبکه‌های اجتماعی و کانال‌های پیام‌رسان‌ها به دلِ مردم افتاده، دریافت محتوا هم به صورت بی‌سابقه‌ای رشد کرده. حالا به کمک فناوری‌هایی که با هدف «توجه گرفتن» بیشتر توسعه پیدا کردن، ما بیشتر از گذشته در معرض انواع محتوا هستیم. اما این محتوایی که به شکل گسترده در شبکه‌های اجتماعی توزیع شده آیا می‌تونه فایده‌ای هم برای ما داشته باشه؟ و اگر داره، چطور برای مراجعات بعدی ذخیره‌اش کنیم؟
مغز دوم
یک مفهومی هست به نام مغز دوم یا Second Brain که بر مبناش یک دوره آموزشی بسیار گران هم تعریف شده. ایده اصلی اینه که به کمک روش‌هایی که در ادامه بهشون اشاره می‌کنم اطلاعات دریافتی رو ابتدا ثبت و بعد دسته‌بندی کنیم.
نکته مهم اینه که بدیهی است که اطلاعاتی رو ثبت می‌کنیم که برامون مهمه و به همین دلیل اول باید لیستی از موضوعات مورد علاقه‌مون داشته باشیم که بعدا در زمان دسته‌بندی بتونیم مطالب رو بهشون مرتبط کنیم.
ولی این به چه درد کسانی می‌خوره که روزانه فقط کلیپ‌های خنده‌دار نگه می‌کنند؟ قاعدتاً این روش‌های دسته‌بندی اطلاعات به درد کسانی می‌خوره که دنبال عمیق شدن توی محتوای مورد علاقه‌شون هستند. بنابراین حتی یک کمدین هم می‌تونه برای جمع‌آوری متریال استنداپ بعدیش از این روش‌ها استفاده کنه اما واقعیت اینه که «اشتراک بگذار و فراموشش کن» استراتژی است که شبکه‌های اجتماعی بیشتر دنبالش هستند. این تصمیم ماست که وقت خودمون رو صرف چه چیزهایی بکنیم و چطوری در موضوعات مورد علاقه‌مون کنجکاوی بیشتری داشته باشیم.
انتخاب روش یادداشت برداری
یادداشت برداری روش‌های مختلفی داره که می‌تونیم بسته به نوع کاری که می‌خواهیم بکنیم مثلاً خلاصه‌سازی و تحقیق علمی از بین این روش‌ها انتخاب کنیم. مثلاً روش جزوه‌برداری کُرنِل یکی از روش‌هاست که ازش استفاده می‌شه.
یک کاری که برای مدیریت دانش شخصی (یا Personal Knowledge Management به اختصار PKM) استفاده می‌شه استفاده از سیستم Zettelkasten یا Slip Box است.
در ادامه یک پیاده‌سازی مغز دوم رو با نرم‌افزار Notion معرفی می‌کنم.
ساخت مغز دوم
با سرویس‌های و ابزارهای دیجیتالی که امروز در اختیار داریم می‌تونیم «مغز دوم» خودمون رو راحت‌تر و سریع‌تر بسازیم و مرور و جستجو در اطلاعاتش رو ساده کنیم.
یکی از نرم‌افزارهایی که خیلی در این زمینه محبوبه، سرویس Notion است که توی این ویدئو (انگلیسی) نحوه تنظیم نوشن برای مغز دوم به صورت کامل توضیح داده شده.
نوشن به صورت کلی خیلی خوبه و تنها کاربردش برای مساله مغز دوم نیست و خیلی کارهای جالبی باهاش می‌تونید انجام بدید. به صورت کلی پیشنهاد می‌کنم استفاده از نوشن رو برای مدیریت زندگی یاد بگیرید. اما برای ما فارسی‌زبان‌ها یک مشکل بزرگ داره:
نوشن پشتیبانی از زبان‌های راست به چپ مثل فارسی نداره!
راه حل چیه؟ یا می‌تونید از نسخه دسکتاپش استفاده کنید و با این راهنما، پشتیبانی راست به چپ رو بهش اضافه کنید.
شروین مشایخ
یا از نسخه وب استفاده کنید و با این افزونه کاری کنید که محتوای راست به چپ به صورت صحیحی نمایش داده بشه.
مغز دوم من
من تصمیم گرفتم به تدریج یادداشت‌ها، موارد تحقیق شده و هایلایت‌های کتاب‌ها و ... خودم رو به صورت عمومی منتشر کنم. پروژه تازه شروع شده و هر زمان آماده باشه اطلاع می‌دم.
برای این کار من از ترکیب GitHub و Obsidian استفاده می‌کنم که هر دو رایگان هستند. تنها نکته‌ای که در حال حاضر داره که خروجی نهایی گرچه روی گیت‌هاب ذخیره می‌شه اما ظاهر روی وب نداره و برای دیدن و جستجو کردنش باید Obsidian رو نصب کنید. این برای من مشکلی نیست چون ویرایشگر اصلی فایل‌های Markdown که برای ساخت مغز دوم ازش استفاده می‌کنم همین Obsidian است که به زودی در یک پست جداگانه روش مورد استفاده‌ام رو معرفی می‌کنم.
نکته پایانی اینکه مستندات مربوط به بررسی‌های مرتبط با اینترنت ایران رو هم در همین قالب منتشر می‌کنم. با توجه به اینکه یکی دو ماهی هست که Kindle خریدم و شروع کردم به بازخوانی کتاب‌های سابق روی کیندل و یادداشت برداری از اونجا، یادداشت‌ها و هایلایت‌های کتاب‌ها رو هم در همین پروژه به صورت عمومی خواهم گذاشت و البته در پست وبلاگ توضیح می‌دم که چطوری خیلی راحت می‌تونید یادداشت‌هاتون رو با مغز دوم‌تون سینک کنید.